İş güvenliği, hem çalışanların sağlığını korumak hem de işletmelerin sürdürülebilirliğini sağlamak adına hayati öneme sahiptir. Ancak birçok iş yerinde yapılan basit ama etkili hatalar, ciddi iş kazalarına yol açabilmektedir. İş sağlığı ve güvenliği (İSG) mevzuatına uymamak sadece yasal sonuçlar doğurmakla kalmaz; aynı zamanda çalışanların can güvenliğini de riske atar. Bu yazımızda, iş güvenliğinde en sık yapılan 7 hatayı ele alacak ve bu hatalardan nasıl kaçınabileceğinizi anlatacağız. 

Ayrıca, doğru risk analizi yapmamak, yetersiz KKD kullanımı ve kapsamlı İSG eğitimi eksikliği gibi sorunlar, üretim süreçlerinde beklenmedik duruşlara, yüksek tazminat maliyetlerine ve itibar kaybına neden olabilir; bu nedenle proaktif bir güvenlik kültürü oluşturmak her işletme için stratejik bir zorunluluktur. Bu sorumluluğu ertelemek gelecekte zorlu sonuçlar ve gereksiz maliyetler doğurur.

1. Risk Analizi Yapmamak veya Yüzeysel Yapmak

Birçok işletme risk analizi yapmayı ya tamamen atlar ya da yalnızca kağıt üzerinde yapar. Oysa ki iş kazalarının büyük kısmı, önceden tespit edilebilecek risklerden kaynaklanmaktadır. Doğru yapılan bir risk analizi, potansiyel tehlikeleri belirler, önlemlerin zamanında alınmasını sağlar ve iş güvenliği kültürünü güçlendirir. Ayrıca, sürekli güncellenmeyen risk analizleri de etkisizdir. 

Risk analizi süreci, yalnızca İSG uzmanlarının değil; yöneticilerin, saha çalışanlarının ve teknik ekiplerin de aktif katılımını gerektirir. İş yerindeki her bir sürecin dikkatle gözden geçirilmesi, küçük ayrıntıların bile göz ardı edilmemesi gerekir. Böylece iş kazalarının önüne geçmek mümkün hale gelir.

2. Kişisel Koruyucu Donanım (KKD) Kullanımını İhmal Etmek

Kişisel Koruyucu Donanım (KKD), çalışanların maruz kaldığı fiziksel, kimyasal veya biyolojik tehlikelere karşı ilk savunma hattıdır. Ancak birçok işletmede KKD ya eksik temin edilir ya da doğru şekilde kullanılmaz. KKD’nin etkin olabilmesi için doğru seçilmesi, eğitimle desteklenmesi ve denetimlerle kontrol edilmesi gerekir. 

Ayrıca, çalışanların KKD kullanma alışkanlığı kazanması için farkındalık yaratmak ve sürekli hatırlatıcı uygulamalar yapmak önemlidir. Doğru kullanılmayan ya da uygun olmayan KKD’ler, çalışanı korumadığı gibi güvenlik algısını da zedeler. KKD’lerin düzenli olarak yenilenmesi, uygun şekilde saklanması ve bakımının yapılması da ihmal edilmemelidir.

3. Yetersiz veya Standart Dışı İSG Eğitimi

İSG eğitimi, çalışanların iş yerindeki tehlikelerden haberdar olması ve doğru davranış biçimlerini geliştirmesi açısından çok önemlidir. Ancak bu eğitimlerin sadece yasal zorunluluk olarak görülmesi ve kalitesiz sunulması, etkinliği azaltır. Eğitimin sektöre, tehlike sınıfına ve çalışanın görevine uygun şekilde verilmesi gerekir. Ayrıca düzenli aralıklarla tekrar edilmesi elzemdir. Eğitimler teorik bilgilerle sınırlı kalmamalı; uygulamalı, etkileşimli ve çalışanların gerçek iş ortamına uyarlanmış şekilde planlanmalıdır. Katılımın belgelenmesi, kazanımların ölçülmesi ve geri bildirimlerin değerlendirilmesi de eğitim kalitesini artıran unsurlar arasında yer alır. Eğitim, süreklilik ve ciddiyet gerektirir.

4. OSGB ile Yüzeysel İşbirliği Kurmak

OSGB (Ortak Sağlık Güvenlik Birimi) ile çalışmak, özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler için büyük avantaj sağlar. Ancak birçok firma, yalnızca yasal yükümlülüğü yerine getirmek için OSGB ile işbirliği yapar. Oysa OSGB'ler sadece belge düzenlemekle kalmaz; etkin danışmanlık, denetim, eğitim ve sağlık hizmetleri sunar. OSGB ile sürekli, kaliteli ve şeffaf bir iletişim kurulmalıdır. İş yerinde yaşanan değişiklikler, yeni riskler veya mevzuattaki güncellemeler OSGB ile düzenli paylaşılmalı, ortak çözümler geliştirilmelidir. Böylece iş sağlığı ve güvenliği süreçleri daha dinamik ve etkili hale gelir, çalışanların güvenliği üst seviyeye çıkar.

5. Denetim ve Gözlemleri Göz Ardı Etmek

İş yerinde düzenli İSG denetimleri yapılmadığında, küçük hatalar büyür ve ciddi kazalara dönüşür. Önleyici bir yaklaşımla hareket edilmediğinde; makine arızaları, ergonomik sorunlar, yangın riskleri ya da düşme tehlikeleri gözden kaçabilir. Sadece resmi denetimleri beklemek yerine, iç denetim kültürü oluşturulmalıdır. Denetimler, sadece problem tespiti için değil, aynı zamanda sürekli iyileştirme için fırsatlar sunar. Çalışanların da denetim süreçlerine katılımı sağlanarak, güvenlik bilinci artırılır ve olası tehlikeler erken aşamada fark edilir. Böylece iş yerinde güvenli bir çalışma ortamı oluşturulur.

6. Acil Durum Planlarını Hazırlamamak veya Test Etmemek

Yangın, deprem, kimyasal sızıntı gibi acil durumlar için hazırlanan planların çoğu ya eksiktir ya da raflarda tozlanmaktadır. Etkin bir acil durum planı, sadece kâğıt üzerinde değil; uygulama tatbikatlarıyla da desteklenmelidir. Personelin görev dağılımı net olmalı, tahliye yolları belirlenmeli ve düzenli olarak test edilmelidir. Ayrıca, acil durum ekipmanlarının bakımı ve erişilebilirliği sağlanmalı, iletişim sistemleri kriz anında hızlı ve doğru bilgi akışını desteklemelidir. Tüm çalışanlar planlar hakkında bilgilendirilmeli ve sorumluluklarının farkında olmalıdır. Böylece olası afetlerde can kaybı ve maddi zararlar en aza indirgenir.

7. İş Kazalarını ve Ramak Kala Olayları Kayıt Altına Almamak

Pek çok iş yerinde sadece ciddi kazalar raporlanırken, küçük kazalar ve “ramak kala” olaylar göz ardı edilir. Oysa bu olaylar, gelecekte yaşanabilecek daha büyük kazaların habercisidir. Bu tür olayların kaydedilmesi, analiz edilmesi ve önleyici aksiyonların alınması gerekir. Bu süreçlerin işletme kültürüne entegre edilmesi, iş sağlığı ve güvenliği sisteminin temelidir. Ayrıca, çalışanların bu olayları bildirme konusunda cesaretlendirilmesi ve herhangi bir ceza korkusu yaşamadan raporlama yapabilmesi çok önemlidir. Verilerin doğru kullanımı ile tehlikeli alanlar tespit edilip, gerekli iyileştirmeler hızlıca hayata geçirilebilir.

Küçük Hatalar Büyük Bedeller Getirir

İş güvenliği, sadece mevzuata uymak için yapılan bir yükümlülük değil; aynı zamanda etik, insani ve ekonomik bir gerekliliktir. Yukarıda sıraladığımız hataların her biri, işletmelerin kaza oranını artırmakta ve çalışan memnuniyetini azaltmaktadır. Doğru yaklaşımlar, profesyonel destek ve sürekli iyileştirme ile bu hataların önüne geçmek mümkündür.

Profesyonel Bir Yaklaşım İçin İLTER-İSG Yanınızda!

İş yerinizde iş güvenliği kültürünü güçlendirmek, riskleri en aza indirgemek ve yasal uyumluluğu sağlamak mı istiyorsunuz?

İLTER-İSG, uzman kadrosu ve sektör deneyimiyle size özel çözümler sunar. Risk analizi, İSG eğitimi, KKD danışmanlığı ve sürekli denetim hizmetleriyle iş güvenliği süreçlerinizi baştan sona profesyonel şekilde yönetiyoruz.

👉 Daha güvenli bir iş ortamı için bizimle iletişime geçin:

📩 info@ilterisg.com

🌐 www.ilterisg.com

İş sağlığı ve güvenliğinde hata yapmayın, profesyonellerle çalışın. İLTER-İSG ile geleceği güvenle inşa edin!